EKUZ: Jak wyrobić kartę EKUZ Załatw sprawę krok po kroku

EKUZ to dokument, który pozwoli czuć się bezpieczniej w trakcie wyjazdu zagranicznego, gdy zajdzie konieczność skorzystania z pomocy medycznej. Zapewnia dostęp do świadczeń medycznych w takim zakresie, w jakim obowiązuje on obywateli danego kraju. Kartę warto mieć, jednak nie zastąpi ona dobrego ubezpieczenia podróżnego. 

Zakres ochrony gwarantowanej przez kartę EKUZ jest znacznie węższy niż zapewniany przez ubezpieczenie turystyczne. Wyjaśniamy, co właściwie gwarantuje karta EKUZ, jak ją wyrobić dla dzieci i dorosłych oraz jak długo jest ważna.

Porównaj ubezpieczenie turystyczne ››

EKUZ kontra ubezpieczenie podróżne

Zakres ubezpieczenia podróżnego jest znacznie szerszy od tego, co proponuje EKUZ i często obejmuje znacznie więcej zdarzeń, nawet w zakresie samej pomocy medycznej. Nie bez powodu sam NFZ zaleca wykupienie polisy turystycznej. W wielu krajach już samo wezwanie pomocy nie jest świadczeniem bezpłatnym w ramach publicznej służby zdrowia.

Podobnie sprawa ma się z ratownictwem. Korzystanie z takich świadczeń jest dla członków wielu państw dodatkowo płatna. Jeśli niezbędny okaże się transport podróżującego do Polski, NFZ również nie zwróci jego kosztów. Zdarza się, że Dyrektor Wojewódzkiego Oddziału NFZ wyraża zgodę na pokrycie kosztów transportu transgranicznego w celu kontynuacji leczenia, ale jedynie w wyjątkowych sytuacjach.

Polisa turystyczna to nie tylko zwrot kosztów leczenia, to także ubezpieczenie bagażu, sprzętu sportowego, następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW) czy też odpowiedzialność cywilna w życiu prywatnym. Biorąc pod uwagę wysokość składki za ubezpieczenia podróżne, w stosunku do kosztów całego wyjazdu, czy też ewentualnych kosztów możliwych zdarzeń, cena polisy turystycznej jest naprawdę niska.

EKUZ działa tylko na terenie Unii Europejskiej oraz państw należących do EFTA. Polisą turystyczną można objąć podróże po całym świecie.

Możesz porównać oferty ubezpieczeń podróżnych w naszym kalkulatorze i wybrać odpowiednią dla siebie ochronę ubezpieczeniową.

Czym jest karta Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego?

Posiadając EKUZ – Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, możesz liczyć na pomoc medyczną jedynie w publicznych placówkach w kraju, na terytorium którego będziesz przebywać. Przysługuje Ci prawo do skorzystania z publicznej opieki lekarskiej w przypadkach jedynie niezbędnych.

Karta EKUZ jest ważna wraz z ważnym dowodem tożsamości. 

W niektórych państwach oprócz EKUZ niezbędne może okazać się także przedstawienie dokumentu tożsamości – NFZ sugeruje, że powinien być to paszport. Powinieneś jednak wiedzieć, że posiadając EKUZ, będziesz traktowany przez zagraniczną służbę zdrowia na takich samych zasadach, jak mieszkańcy kraju, do którego się wybierasz.

W praktyce oznacza to, że jeśli jakieś świadczenie jest dla obywateli konkretnego państwa płatne, NFZ nie zwróci Ci jego kosztów, nawet jeśli w Polsce odbywa się ono właśnie w ramach NFZ. Po Twojej stronie będzie więc obowiązek opłacenia części kosztów, jeśli nie posiadasz ubezpieczenia turystycznego.

O Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego mogą ubiegać się zarówno osoby udające się za granicę w celach turystycznych, jak i służbowych. Kartę EKUZ mogą otrzymać również osoby uczące się za granicą. Medycznie świadczenia w krajach UE/EFTA przysługują także osobom zatrudnionym poza granicami naszego kraju.

Prawo do posiadania EKUZ reguluje art. 49 ust. 8 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – Dz. U. Nr 164 poz. 1027 z późn. zm.

Wniosek o EKUZ możesz złożyć, jeśli pracujesz, jesteś uczniem, studentem. Dotyczy to też osób, które pobierają świadczenia emerytalne.

W praktyce karta EKUZ to mała, plastikowa karta, którą możemy schować do portfela wraz z innymi dokumentami. Przypomina dowód osobisty, ale nie zawiera fotografii.

Porównaj ubezpieczenie turystyczne ››

Gdzie obowiązuje karta EKUZ?

Z karty EKUZ można skorzystać:

• W krajach UE: Hiszpania, Portugalia, Francja, Belgia, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Austria, Włochy, Grecja, Dania, Szwecja, Finlandia, Irlandia, Polska, Czechy, Słowacja, Słowenia, Węgry, Litwa, Łotwa, Estonia, Malta, Cypr, Bułgaria, Rumunia, Chorwacja.
• W krajach należących do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu EFTA: Islandia, Norwegia, Szwajcaria, Lichtenstein.
• W innych krajach: Wielka Brytania oraz Irlandia Północna.

Komu nie przysługuje EKUZ?

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) nie przysługuje osobom, które:

1. Nie są objęte systemem ubezpieczeń zdrowotnych w Polsce – osoby, które nie są ubezpieczone w Narodowym Funduszu Zdrowia (NFZ) i nie został wobec nich spełniony obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego.
2. Obywatele innych krajów UE bez ubezpieczenia – obywatele innych państw członkowskich Unii Europejskiej, którzy nie są ubezpieczeni w żadnym systemie opieki zdrowotnej w swoim kraju.
3. Osoby przebywające za granicą na stałe – osoby, które wyjechały na stałe do innego kraju UE i nie mają już miejsca zamieszkania w Polsce oraz nie są ubezpieczone w Polsce.

EKUZ jest wydawana tylko osobom, które posiadają ważne ubezpieczenie zdrowotne w Polsce i zamierzają czasowo przebywać w innym kraju UE i EFTA.

Jak wyrobić kartę EKUZ? Wypełnij wniosek

Wyrobienie karty EKUZ jest bezpłatne. Wniosek o wydanie EKUZ możesz złożyć na kilka sposobów.

• W oddziale NFZ (Narodowy Fundusz Zdrowia). Złożenie wniosku stacjonarnie to paradoksalnie najszybszy sposób. Kartę można otrzymać od ręki, chyba że wnioskujemy o nią w sezonie wysokim. Wówczas czas oczekiwania może wydłużyć się do kilku dni.
• Drogą mailową. Do właściwego oddziału NFZ można wysłać wniosek. Pobieramy go ze strony NFZ, drukujemy, wypełniamy, skanujemy i wysyłamy mailem.
• Pocztą tradycyjną. Schemat postępowania jest wówczas taki jak w przypadku mailowej wysyłki wniosku, jednak wysyłka odbywa się przy pomocy poczty tradycyjnej.
• Elektronicznie. Za pośrednictwem portalu sPUAP lub Internetowego Konta Pacjenta.

Kartę można odebrać osobiście lub upoważnić do tego inną osobę.

EKUZ Wnioski  (Poniżej do pobrania):

Pobyt czasowy: (pobyt turystyczny, pobyt związany z nauką lub innym dłuższym pobytem czasowym)

Wyjazd w związku z wykonywaniem pracy: (wyjazd „pracowniczy”)

Jak uzyskać pomoc medyczną w ramach Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego?

Jesteś na wakacjach za granicą i najlepiej się czujesz. Potrzebujesz pomocy lekarza. Jak zrobić to w ramach EKUZ?

1. Sprawdź, czy usługa medyczna, której potrzebujesz, kwalifikuje się do tych udzielanych bezpłatnie na stronie NFZ.
2. Udaj się do miejscowej placówki publicznej służby zdrowia. Celem otrzymania bezpłatnej pomocy na podstawie EKUZ, należy wybrać placówkę, która zawarła umowę z lokalnym zakładem ubezpieczeń zdrowotnych. Aby uzyskać adresy zakładów opieki zdrowotnej, najlepiej skontaktować się z lokalnym zakładem ubezpieczeń zdrowotnych.
3. Podczas rejestracji okaż EKUZ lekarzowi lub administracji szpitala, możesz zostać poproszony o dowód tożsamości lub wykonanie kserokopii karty.

Przykład: Pani Anna na wakacjach w Rzymie nagle poczuła się bardzo źle. Kręciło jej się w głowie, odczuwała nudności, nękała ją również wysoka gorączka. Maż Pani Anny zawiózł ją do najbliższego szpitala. Jako że znajdowali się w dużym mieście, najbliższy szpital był szpitalem publicznym. Przy rejestracji Pani Anna okazała kartę EKUZ i ważny dowód tożsamości. Udzielenie pomocy Pani Annie zostało uznane przez lekarza prowadzącego za niezbędne, a całego wsparcia medycznego udzielono Pani Annie bezpłatnie, na podstawie karty.

Na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia czytamy, że:

Zaleca się wykupienie dodatkowego, prywatnego ubezpieczenia obejmującego koszty świadczeń zdrowotnych, których w państwach członkowskich nie pokrywa powszechne ubezpieczenie zdrowotne. Dodatkowa polisa ubezpieczeniowa może również obejmować inne koszty, do których finansowania NFZ nie jest uprawniony, w tym tzw. koszty współpłacenia pacjenta, o których mowa powyżej.

Przykład: Syn Pana Piotra w trakcie gry w piłkę na wakacjach na greckiej wyspie Rodos złamał rękę. Pan Piotr zawiózł chłopca do najbliższej przychodni, gdzie akurat dyżurował lekarz. Okazało się, że złamanie jest skomplikowane i wymaga natychmiastowej interwencji. Niestety nie była to placówka publiczna, a prywatna – w wielu miejscach na świecie dostęp do publicznej opieki zdrowotnej jest mocno utrudniony. Syn Pana Piotr otrzymał niezbędne świadczenia medyczne, jednak Pan Piotr musiał zapłacić za nie z własnej kieszeni – kilkanaście tysięcy złotych. Przed wyjazdem Pan Piotr nie wykupił ubezpieczenia dodatkowego turystycznego dla siebie ani dla swojej rodziny, bo był przekonany, że „EKUZ wystarczy”.

Jak wyrobić EKUZ elektronicznie?

Kartę EKZU elektronicznie można wyrobić przy pomocy portalu ePUAP lub przy pomocy Internetowego Konta Pacjenta (IKP). Żadna z tych opcji nie jest trudna i nie powinna zająć więcej niż pół godziny.

Aby wyrobić EKUZ za pośrednictwem ePUAP należy:

• Wejść na stronę: https://epuap.gov.pl. Aby podjąć jakiekolwiek kroki, trzeba zalogować się na platformę.
• Z dostępnego katalogu spraw wybrać kategorię „Zdrowie”.
• Kolejno należy kliknąć opcję „Wydanie karty EKUZ w związku z pobytem czasowym za granicą” lub „Wydanie katy EKUZ w związku z wykonywaniem pracy za granicą” – w zależności od celu naszego wyjazdu.
• Wypełnić wniosek i kliknąć opcję „dalej”.
• Podpisać elektronicznie wniosek i podać adres, na jaki ma zostać wysłana karta EKUZ.
• Wysłać wniosek.

Aby wyrobić EKUZ poprzez Internetowe Konto Pacjenta należy:

• Wejść na stronę https://pacjent.gov.pl/ i zalogować na swoje konto.
• Wybrać w zakładkę „Moje konto”.
• Kliknąć przycisk „Złóż wniosek” znajdujący się pod informacją o ubezpieczeniu zdrowotnym.
• Wypełnić wniosek online i podać adres, na który ma zostać wybrana karta.
• Wysłać wniosek.

Jak wyrobić EKUZ dla dziecka?

Kartę EKUZ dla dziecka wyrabia się tak samo jak dla osoby dorosłej – również można zrobić to stacjonarnie lub online na dwa sposoby. W imieniu dziecka działa oczywiście rodzic. We wniosku podaje się zarówno dane dziecka, jak i rodzica wypełniającego wniosek. Dla każdego dziecka należy zawnioskować o EKUZ odrębnie.

Wyrabiając kartę dla osoby niepełnoletniej, trzeba pamiętać, że w przypadku uczniów ubezpieczonych jako członek rodziny, niezbędne jest dołączenie kopii aktualnej legitymacji ucznia/studenta (ewentualnie inne zaświadczenie poświadczające kontynuację nauki). Wyrobioną kartę EKUZ dla dziecka może odebrać rodzic, nie musi mieć do tego pełnomocnictwa. 

Ile trwa wydanie karty EKUZ i jak długo jest ważna?

Czas oczekiwania na kartę EKUZ zależy od sposobu jej wyrabiania.

• Osoby, które wyrabiają kartę osobiście, otrzymają ją od ręki – zwykle w ciągu ok. godziny od złożenia wniosku. Tak jak już podkreślaliśmy, czas oczekiwania może wydłużyć się, gdy liczba składanych wniosków jest duża, zwykle w sezonie wysokim.
• Osoby, które wnioskują o EKUZ elektronicznie, muszą poczekać na rozpatrzenie wniosku 5 dni roboczych. W miesiącach od czerwca do września okres oczekiwania to 10 dni roboczych.

Nie warto więc zostawiać wyrobienia karty na ostatnią chwilę, szczególnie gdy ubiegamy się o nią w sezonie wakacyjnym. O EKUZ należy pomyśleć wcześniej, bo otrzymanie karty last minute nie zawsze będzie możliwe.  

Karta EKUZ ważna jest od dnia złożenia wniosku:

• 3 lata w przypadku osób zatrudnionych lub prowadzących działalność gospodarczą.
• 20 lat w przypadku emerytów, którzy ukończyli 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni).
• Do dnia ukończenia 18 roku życia w przypadku dzieci i młodzieży.
• 18 miesięcy dla osób ubezpieczonych, które:
  1. pobierają rentę i mają więcej niż 18 lat
  2. są zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny w wieku powyżej 18 lat
  3. są studentami, uczniami, doktorantami
  4. są uczniami, mają więcej niż 18 lat i własny tytuł do ubezpieczenia.
• 6 miesięcy karta wydana dla:

1. nieubezpieczonych kobiet w okresie ciąży i porodu, które mają obywatelstwo polskie i mieszkają na terytorium RP,
2. nieubezpieczonych kobiet w okresie ciąży i porodu, które mają status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo zezwolenie na pobyt czasowy oraz mieszkają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
3. dzieci, które uzyskały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo zezwolenie na pobyt czasowy i mieszkają na terytorium RP,
4. osób zatrudnionych na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług,
5. osób wykonujących pracę nakładczą.

• 2 miesiące karta wydana dla:

1. bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy,
2. niewymienionych wcześniej osób ubezpieczonych na podstawie szczególnych uprawnień.

W innych przypadkach:

• 90 dni karta wydana dla osób, które spełniają kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i są uprawnione na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
• 42 dni karta wydana dla kobiet w okresie połogu, które mają obywatelstwo polskie i mieszkają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

EKUZ a praca za granicą

Osoby, które pracują za granicą (również sezonowo) także mogą skorzystać z pomocy gwarantowanej kartą EKUZ. W przypadku pracy podjętej za granicą na stałe, składki zdrowotne opłaca się w kraju zatrudnienia.  

Aby uzyskać kartę EKUZ do pracy za granicą, należy złożyć wniosek Wyjazd w związku z wykonywaniem pracy (wyjazd pracowniczy). Do wniosku należy dołączyć:  

• zaświadczenie A1 wydane przez ZUS lub KRUS – w przypadku pracowników oddelegowanych lub pracujących w kilku państwach jednocześnie.
• dokument U2, wydany przez urząd pracy – w przypadku osób bezrobotnych poszukujących pracy.
• informację od pracodawcy o wysłaniu na placówkę dyplomatyczną lub konsularną – w przypadku pracowników dyplomatycznych.

Dlaczego EKUZ nie wystarczy? W czym pomoże polisa turystyczna?

Kartę EKUZ zdecydowanie warto wyrobić – powinna ona jednak stanowić dodatkowe, a nie jedyne zabezpieczenie turysty na wypadek kryzysowych sytuacji za granicą. Nawet posiadając kartę EKUZ, należy dokupić ubezpieczenie turystyczne.

Dlaczego? Otóż warto zwrócić uwagę, że karta EKUZ działa tylko w ośrodkach medycznych, które podpisały umowę z odpowiednikiem polskiego NFZ.  W podróży, o ile nie jesteśmy w dużym mieście z doskonałą infrastrukturą, znalezienie takiego publicznego ośrodka może być trudne.

Kartę mogą wyrobić tylko osoby ubezpieczone w polskim NFZ. Dodatkowo na karcie EKUZ otrzymamy pomoc tylko w niezbędnych przypadkach. W praktyce o tym, czy dany przypadek kwalifikuje się jako niezbędny, decyduje lekarz przyjmujący pacjenta.

Co więcej, jeśli jakieś świadczenie jest płatne dla obywateli państwa, w którym przebywamy, to NFZ nie zwróci jego kosztów – nawet jeśli w Polsce daną pomoc medyczną możemy otrzymać za darmo.

Wszystkich tych niedogodności możemy uniknąć, wykupując polisę turystyczną. Dobre ubezpieczenie turystyczne to pomoc w zakresie m.in.:

• Kosztów leczenia. Polisa refunduje m.in. koszty wizyt lekarskich, leków, czy hospitalizacji. W przeciwieństwie do karty EKUZ działa również w prywatnych ośrodkach, o które w trakcie zagranicznych podróży znacznie łatwiej niż o publiczne. Dodatkowo gwarantuje pokrycie kosztów transportu powrotnego ubezpieczonego do Polski.
• Koszty ratownictwa. Za sprawą kosztów ratownictwa podróżnik nie musi z własnej kieszeni finansować wydatków związanych z akcjami ratowniczymi i poszukiwawczymi. To bardzo kosztowne akcje (nawet kilkanaście-kilkadziesiąt tysięcy złotych!). Zdecydowanie warto móc w tej kwestii liczyć na wsparcie towarzystwa ubezpieczeniowego.

• NNW. Ten element polisy turystycznej zapewnia wypłatę odszkodowania, jeśli w trakcie podróży turysta dozna uszczerbku na zdrowiu. Odszkodowanie wypłaca się w wysokości określonego procentu sumy gwarantowanej,
• OC w życiu prywatnym. To bardzo przydatny element polisy turystycznej, który sprawdzi się, gdy turysta nieumyślnie wyrządzi szkodę osobie trzeciej. Wówczas straty finansowe pokryje ubezpieczyciel.
• Ubezpieczenie bagażu. Zapewnia wypłatę określonej kwoty w przypadku kradzieży czy też zniszczenia bagażu.
• Pakiet Assistance. Zapewnia szybką pomoc (np. organizacyjną, logistyczną, wsparcie prawnika, czy tłumacza) w kryzysowych sytuacjach, jakie mogą mieć miejsce w każdej podróży.

Dodatkowo każde ubezpieczenie turystyczne można rozszerzyć i dopasować precyzyjnie do swoich potrzeb – tak, aby móc czuć się bezpiecznie w każdej sytuacji. Osoby, które w trakcie wyjazdu zamierzają uprawiać sporty, powinny rozszerzyć ochronę o klauzulę sportów ekstremalnych lub wysokiego ryzyka. Ubezpieczyć można również zabierany na wyjazd sprzęt sportowy. Turyści, którzy planują a granicą spożywać alkohol, mogą zdecydować się na dokupienie klauzuli alkoholowej, aby zapewnić sobie ochronę również w przypadkach mających miejsce po spożyciu alkoholu. 

Magdalena Kajzer, specjalista ds. ubezpieczeń turystycznych

Polisa turystyczna to sprawdzony sposób, aby zadbać o swoje bezpieczeństwo za granicą, a po powrocie – nie musieć martwić się o finanse. Warto ją wykupić, niezależnie od posiadania karty EKUZ!  

Co warto wiedzieć?

1. EKUZ zapewnia podstawową pomoc medyczną w krajach należących do UE, EFTA i w Wielkiej Brytanii.
2. Nie gwarantuje jednak pełnego wsparcia.
3. Z własnej kieszeni trzeba zapłacić między innymi za leczenie stomatologiczne, transport powrotny do kraju czy wizyty prywatne.
4. Kartę można wyrobić osobiście w placówkach NFZ lub online, za pomocą platformy ePUAP lub IKP.
5. Pełną ochronę zapewni EKUZ z polisą turystyczną, dostępną od około 3-4 zł za dzień.