Czy w Turcji jest bezpiecznie? Zaplanuj spokojne wakacje nad Bosforem

Turcja od lat niezmiennie pozostaje w czołówce najchętniej wybieranych kierunków wakacyjnych. Słusznie kojarzy się ze słońcem, pięknymi plażami, bogatą kulturą… i przystępnymi cenami wypoczynku all inclusive. 

Położenie geopolityczne Turcji sprawia jednak, że kraj ten – choć malowniczy – boryka się z różnymi wyzwaniami. Aby podróż przebiegła bez problemów, warto poznać aktualne informacje o bezpieczeństwie, lokalnych przepisach i obyczajach. Przygotowaliśmy kompletny przewodnik.

Na co uważać w Turcji?

Według najnowszych komunikatów polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych Turcja jest państwem zagrożonym terroryzmem. W przeszłości dochodziło do ataków m.in. w Stambule i Ankarze. Mimo to, MSZ nie odradza podróży do popularnych regionów turystycznych, zalecając zachowanie zwykłej ostrożności.

W dużych miastach zdarzają się przypadki kradzieży i rozbojów – wyrywanie torebek czy „przyjacielskie” zaproszenia do lokali, w których następnie pod groźbą przemocy trzeba opłacić zdecydowanie zbyt wygórowany rachunek.

Szczególną ostrożność powinny zachować kobiety, w tym zwłaszcza studentki korzystające z programu Erasmus. Nie należy wynajmować pokoi w mieszkaniach studenckich z nieznanymi osobami. Niezalecane jest też samodzielne podróżowanie oraz przyjmowanie jedzenia i napojów od obcych mężczyzn. Trzeba uważać również na propozycje przewozu cudzego bagażu – może to mieć związek z przemytem narkotyków.

Ważnym aspektem bezpieczeństwa jest również odpowiedzialne korzystanie z kart SIM. Każda zakupiona karta podlega rejestracji z paszportem, a właściciel ponosi odpowiedzialność za wszystkie czynności wykonane przy jej użyciu, nawet po przekazaniu takiej karty innej osobie.

Turcja a terroryzm – na co uważać?

Aktualna sytuacja w Turcji wymaga szczególnej uwagi. W październiku 2024 r.  w gminie Kahramankazan – położonej na przedmieściach Ankary – doszło do ataku terrorystycznego na siedzibę TUSAŞ, czyli firmy zbrojeniowej produkującej platformy lotnicze dla tureckich sił powietrznych. Był to jeden z najpoważniejszych ataków w ostatnim czasie.

Główne zagrożenia terrorystyczne w Turcji związane są z:

• Działalnością PKK – Partia Pracujących Kurdystanu pozostaje najpoważniejszym zagrożeniem terrorystycznym w kraju; ataki koncentrują się głównie na wschodzie i południowym wschodzie.
• Zagrożenie ze strony ISIS – w przeszłości grupa przeprowadziła ataki w Stambule i Ankarze, głównie wymierzone w miejsca o dużej koncentracji ludzi.
• Obszary przygraniczne – na pograniczu z Syrią i Irakiem odbywają się działania wojskowe; przejścia graniczne na granicy Syrii i Turcji nie są dostępne dla cudzoziemców.

Aby zminimalizować ryzyko, należy unikać dużych zgromadzeń i manifestacji politycznych, zachowywać szczególną ostrożność w miejscach symbolicznych i strategicznych, a także śledzić komunikaty lokalnych władz oraz polskich placówek dyplomatycznych. Przed każdą podróżą zagraniczną, w tym również do Turcji, warto też zarejestrować się w systemie Odyseusz.

Czego nie wolno robić w Turcji?

Turcja jest krajem odległym kulturowo, a przeważającą religią jest tam islam. Przekłada się to na określone normy społeczne i prawne. 

Fotografując obiekty lub budynki, zwróć uwagę czy nie ma zakazu dotyczącego robienia zdjęć. Konsekwencją jego złamania może być zatrzymanie lub nawet deportacja. Jeszcze poważniejsze skutki może mieć krytyka prezydenta, rządu czy tureckiej polityki – zdecydowanie warto powstrzymać się od politycznych uwag w miejscach publicznych. Dla Turków szczególnie ważny jest szacunek dla Atatürka – pierwszego prezydenta Turcji, którego pomniki można spotkać w wielu miejscach.

Niestosowne zachowanie w stosunku do np. personelu hotelu, gości, w szczególności do kobiet może zakończyć się wezwaniem policji. Spożywanie alkoholu w miejscach publicznych – poza przeznaczonymi do tego strefami – nie jest dobrze widziane i mogą grozić za to kary.

Jeśli zamierzasz zabrać ze sobą drona, pamiętaj, że używanie dronów wymaga specjalnych pozwoleń, a ich brak może skutkować konfiskatą sprzętu. Zakazany jest także wywóz zabytków i przedmiotów o wartości historycznej bez odpowiednich pozwoleń.

Surowe kary pozbawienia wolności grożą w Turcji za przemyt i dystrybucję narkotyków oraz środków odurzających. Nie przyjmuj żadnych towarów ani przesyłek z nieznanego źródła!

Obyczaje i kultura w Turcji

Szacunek dla lokalnych zwyczajów to klucz do udanej podróży to Turcji. Pamiętaj, że:

• W meczetach należy przed wejściem zdjąć obuwie – kobiety nie mogą wchodzić do miejsc kultu z odkrytymi głowami i ramionami i w szortach.
  Podczas zwiedzania meczetów obowiązuje cisza i powściągliwość.
• W miejscach turystycznych panuje większa tolerancja, ale kobiety, które podróżują po wschodzie Turcji, powinny mieć zasłonięte nogi i ramiona. Zbyt głośne zachowanie może być odebrane jako brak szacunku do innych.
• Trzeba uważać na gesty, które – choć w Europie są zupełnie niewinne – mogą nie spotkać się ze zrozumieniem ze strony mieszkańców Turcji. Uznany za wulgarny może być np. popularny w Europie gest „ok” (podniesiony kciuk).
• Turecka gościnność jest znana na całym świecie. Odmówienie wypicia wspólnej herbaty może być negatywnie interpretowane. Jednocześnie należy pamiętać o umiarze w spożywaniu alkoholu.
• W Turcji panuje silny system hierarchiczny. Szacunek dla starszych jest silnie przestrzeganą wartością.
• Źle odbierane jest też publiczne okazywanie uczuć, zwłaszcza pomiędzy osobami tej samej płci.
• Na bazarach i w lokalnych sklepach targowanie jest normą. Warto poznać podstawowe zwroty po turecku i pamiętać o uprzejmości w negocjacjach.
• Kultura turecka jest kulturą napiwków. Dawanie napiwku jest powszechne, również w hotelach i restauracjach.

Przepisy i mandaty w Turcji – co warto wiedzieć?

System prawny Turcji może różnić się od polskiego, dlatego warto znać najważniejsze przepisy. Ich nieznajomość nie jest okolicznością łagodzącą dla tureckiej policji, która zwykle działa sprawnie, zwłaszcza w popularnych kurortach.

• Przepisy drogowe – mandaty za przekroczenie prędkości, jazdę bez pasów bezpieczeństwa czy pod wpływem alkoholu są surowo egzekwowane. Równocześnie tureccy kierowcy nie zawsze ich przestrzegają, więc szczególna ostrożność jest wskazana. Tureckie warunki jazdy mogą zaskoczyć – warto więc, aby na wypożyczenie samochodu decydowali się bardziej doświadczeni kierowcy.
• Przepisy celne – pełnoletni pasażer może wwieźć do Turcji nie więcej niż: jeden litr mocnego alkoholu, dwa litry alkoholu niskoprocentowego (np. wino, piwo) oraz trzy kartony papierosów.
• Kary za wykroczenia – mandaty w Turcji mogą być wyższe niż w Polsce. Szczególnie surowe dotyczą posiadania narkotyków, fotografowania obiektów wojskowych, niestosowania się do przepisów celnych i nielegalnego przewozu antyków.

Polskie MSZ udostępnia na swojej stronie listę miejscowych prawników oraz tłumaczy, z których pomocy można korzystać w razie problemów z tureckim prawem.

Bezpiecznie i niebezpiecznie regiony w Turcji

Planując podróż, kluczowe znaczenie ma wybór regionu. Najbezpieczniejsze są popularne kurorty na Riwierze Tureckiej, takie jak Antalya, Bodrum, Side czy Alanya oraz Marmaris, Kuşadası, czy Çeşm. Turyści mogą czuć się bezpiecznie również w Kapadocji i Stambule. Te obszary charakteryzują się dobrze rozwiniętą infrastrukturą turystyczną i stałą obecnością służb porządkowych.

MSZ stanowczo odradza wszelkie podróże do 30 km strefy przygranicznej z Syrią w okręgach: Hatay, Kilis, Gazinatep, Şanliurfa, Mardin, Şırnak. Informuje też, że „na pograniczu z Syrią i Irakiem odbywają się działania wojskowe. Przejścia graniczne na granicy Syrii i Turcji nie są dostępne dla cudzoziemców w tym ob. RP. Ruch na drogach kontroluje wojsko i żandarmeria”.

Co więcej, Ministerstwo Spraw Zagranicznych odradza również podróże, które nie są konieczne:

• do okręgów graniczących z Syrią: Hatay, Kilis, Gazinatep (z wyjątkiem samego miasta Gaziantep, gdzie zalecane jest zachowanie szczególnej ostrożności), Şanliurfa (z wyjątkiem samego miasta Şanliurfa, gdzie zaleca się zachowanie szczególnej ostrożności), Mardin (z wyjątkiem samego miasta Mardin, gdzie zaleca się zachowanie szczególnej ostrożności), Şırnak.
• do pozostałych okręgów ze zwiększonym ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego: Diyarbakır, Batman, Hakkâri, Van (z wyjątkiem samego miasta Van, gdzie zaleca się zachowanie szczególnej ostrożności) oraz Ağrı.

Jak wybrać ubezpieczenie turystyczne do Turcji?

Polisa turystyczna to fundament bezpiecznej podróży do Turcji. Pamiętaj, że kraj ten nie należy do UE, a zatem Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego nie zapewni Ci podczas tureckich wakacji żadnej pomocy.

W przypadku problemów zdrowotnych koszty opieki medycznej poniesiesz z własnej kieszeni, a te – mogą okazać się znaczące. Hospitalizacja w renomowanej placówce medycznej może generować wydatki sięgające nawet kilku tysięcy złotych dziennie. 

Podstawą każdego pakietu ubezpieczeniowego są koszty leczenia i to właśnie na ich wysokość warto zwrócić szczególną uwagę, wybierając polisę. Dzięki kosztom leczenia ubezpieczyciel refunduje koszty konsultacji lekarskich, farmakoterapii, badań diagnostycznych, pobytu w szpitalu itp.

Poza kosztami leczenia polisa do Turcji powinna uwzględniać elementy takie jak:

• Koszty leczenia i poszukiwania  – szczególnie cenne dla miłośników górskich lub morskich wypraw. Dzięki nim towarzystwo ubezpieczeniowe pokryje wydatki na akcje ratownicze.
• NNW – gwarantuje rekompensatę finansową w razie trwałego uszczerbku na zdrowiu.
• OC w życiu prywatnym – chroni przed roszczeniami w sytuacji wyrządzenia szkody osobom trzecim lub na ich mieniu.
• Ubezpieczenie bagażu – zapewnia wypłatę odszkodowania w razie zgubienia, zniszczenia lub kradzieży bagażu.
• Assistance – nawet w podstawowym pakiecie zapewnia m.in. wsparcie logistyczne i organizacyjne 24/7.

Dodatkowo miłośnicy sportów wodnych, wspinaczki czy innych form aktywnego wypoczynku, powinni rozważyć dodanie do polisy klauzuli sportów ekstremalnych lub wysokiego ryzyka (lista takich aktywności znajduje się w OWU). Dobrym uzupełnieniem ochrony może być również ochrona sprzętu sportowego, jeśli do Turcji zabierasz własny.

Przydatnym rozszerzeniem jest też klauzula alkoholowa – w tureckich kurortach dostęp do napojów alkoholowych jest powszechny, a polisy oferowane w pakiecie z wycieczkę nie zawsze uwzględniają tego typu sytuacje.

Poniżej kilka propozycji ubezpieczenia do Turcji z naszego kalkulatora ubezpieczeń podróżnych.

Turcja – najważniejsze informacje

• Turcja leży na pograniczu Europy i Azji, nad Morzem Śródziemnym, Egejskim i Czarnym. Stolicą kraju jest Ankara, choć największym miastem jest Stambuł.
• Do Turcji można wjechać na podstawie ważnego paszportu i dowodu osobistego (dowód akceptowany jest w przypadku podróży wyłącznie w celach turystycznych i tranzytowych, trwających nie dłużej niż 90 dni w okresie 180 dni).
• Oficjalną walutą jest lira turecka (TRY). Aktualna wartość liry to około 0,10-0,12 zł.
• Językiem urzędowym jest turecki. W regionach turystycznych można porozumiewać się po angielsku, niemiecku, a w nadmorskich kurortach – czasami również po polsku.
• Muzułmanie stanowią ok. 98% społeczeństwa w Turcji, dlatego tradycje tej religii są tu ściśle przestrzegane. Mimo to wpływy europejskie są widoczne w wielu aspektach życia.
• Turcja posiada dobrze rozwiniętą sieć dróg i połączeń lotniczych. Popularne są autobusy międzymiastowe i szybkie pociągi między największymi miastami.
• Jakość opieki medycznej w prywatnych klinikach jest wysoka. Koszty leczenia w placówkach prywatnych, w przypadku wykupienia polisy turystycznej, pokrywa ubezpieczyciel – polskie MSZ zaleca wykupienie takiego ubezpieczenia.

Najczęściej zadawane pytania

1. Na co trzeba uważać w Turcji?

   W miejscach turystycznych zachowaj czujność na działania kieszonkowców i drobnych oszustów. Należy przestrzegać lokalnych zwyczajów, w tym religijnych. Bezwzględnie unikaj podróży do strefy przygranicznej z Syrią i Irakiem.

2. Jaka jest waluta Turcji?

   Oficjalną walutą Turcji jest lira turecka (TRY). Jedna lira dzieli się na 100 kuruszy. Aktualna wartość liry to około 0,10-0,12 PLN. Kurs tej waluty jest mocno zmienny. 

3. Czy w Turcji można pić drinki z lodem?

   W hotelach i restauracjach zwykle lód jest bezpieczny. W pierwszych dniach pobytu dla własnego bezpieczeństwa lepiej jednak pić wyłącznie wodę butelkowaną, aby uniknąć problemów żołądkowych.

4. Czy Turcja jest bezpieczna na wakacje?

   Tak, popularne regiony turystyczne jak Antalya, Bodrum czy Side są bezpieczne. Należy jednak zdecydowanie unikać obszarów przygranicznych z Syrią i na bieżąco monitorować komunikaty.