Paszport biometryczny to nowoczesny dokument, który w czasie kontroli sczytują urządzenia optyczne i elektroniczne. Podobnie jak jego wersja papierowa, potwierdza on tożsamość i umożliwia przekraczanie granic.
Jak wygląda taki paszport, jak go wyrobić i jak długo jest ważny? Przedstawiamy najważniejsze informacje.
- Paszport biometryczny – co to za dokument?
- Paszport biometryczny – zmiany na przestrzeni lat
- Paszport biometryczny Polska – jak go wyrobić?
- Paszport biometryczny – wygląd
- Paszport biometryczny dla dziecka – jak go wyrobić?
- Ile kosztuje paszport biometryczny?
- Czym różni się paszport biometryczny od tymczasowego?
Paszport biometryczny – co to za dokument?
Paszport biometryczny to dokument potwierdzający tożsamość, z którym obywatele Polski mogą podróżować poza obszar Unii Europejskiej. To innowacyjny rodzaj uprawnienia do przekraczania granic między państwami – pozwala on bowiem na zidentyfikowanie tożsamości w oparciu o zdefiniowane cechy ludzkiego ciała, na przykład:
- linie papilarne,
- tęczówkę oka,
- kształt ucha,
- układ naczyń krwionośnych.
Wszystkie dane zapisane są na specjalnym chipie EEPROM i znajdują się w bazach danych urzędów. Na okładce paszportu biometrycznego umieszczony jest mikroprocesor, który gromadzi podstawowe dane o właścicielu, takie jak imię i nazwisko, numer PESEL, płeć, obywatelstwo, miejsce urodzenia oraz zdjęcie cyfrowe. Wszelkie informacje, które zawiera paszport biometryczny, mogą być odczytywane przy pomocy urządzeń optycznych i elektronicznych.
W Polsce za produkcję tego rodzaju dokumentów odpowiedzialna jest Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych.
Paszport biometryczny – zmiany na przestrzeni lat
Paszport biometryczny nie od razu wyglądał tak, jak dzisiaj. Na przestrzeni lat przeszedł kilka istotnych zmian:
- w latach 2006-2009 – zawierał jedynie wizerunek twarzy,
- od 2009 roku dokument w serii EA zawierał odciski palców zapisane w czipie RFID,
- od 2018 roku ma wkładkę z poliwęglanu z zatopionym czipem. Wkładka ta znajduje się w okładce, a można to wyczuć, ponieważ okładka jest w tym miejscu sztywna. Koniecznie trzeba uważać na to właśnie miejsce, by czip nie uległ zniszczeniu.
Paszport biometryczny to duże ułatwienie dla podróżujących, ale i dla osób kontrolujących – odczyt danych jest szybki, dlatego kontrola bezpieczeństwa (szczególnie na dużych lotniskach) idzie dużo sprawniej.
Paszport biometryczny Polska – jak go wyrobić?
Paszport biometryczny to obowiązkowy dokument, bez którego nie wyjdziesz poza obszar Unii Europejskiej (a dokładnie stref
w urzędzie wojewódzkim albo konsulacie, ponieważ urzędnik musi pobrać odciski palców. Jakie dokumenty należy wówczas złożyć?
- Wniosek o paszport – wzór takiego dokumentu otrzymasz w tym samym urzędzie. Lepiej jest nie ściągać go z różnych stron internetowych, bo może być nieprawidłowy.
- Aktualne, kolorowe zdjęcie o wymiarach zgodne z wytycznymi (między innymi bez nakrycia głowy, z dobrze widoczną twarzą, zajmującą około 70-80% fotografii).
- Dowód dokonania wpłaty, np. potwierdzenie przelewu (opłata za wydanie paszportu biometrycznego wynosi 140 zł).
- Aktualnie używany paszport, a w przypadku jego braku – dowód osobisty.
- Odpis aktu małżeństwa – w sytuacji, gdy w wyniku zawarcia związku małżeńskiego za granicą doszło do zmiany nazwiska.
Warto dodać, że chcąc skorzystać z ulgi na paszport biometryczny, należy również okazać urzędnikowi legitymację (szkolną, studencką lub emerycką) albo Kartę Dużej Rodziny.
Po złożeniu wniosku pobrane zostaną niezbędne dane biometryczne – jest to obowiązkowe i pozwoli w przyszłości szybko zweryfikować twoją tożsamość, np. podczas przekraczania granicy.
Paszport biometryczny – wygląd
Paszport biometryczny na pierwszy rzut oka wygląda tak samo, jak tradycyjny dokument. Jest to bordowa, 40-stronicowa książeczka z okładką ze złotymi napisami oraz polskim godłem. Różni ją pogrubiony tył, w którym zatopiony jest chip, oraz pogrubiony przód, w którym znajduje się mikroprocesor. Te dwa elementy pozwalają odpowiednim służbom na błyskawiczne odczytanie różnego rodzaju danych.
Dzięki temu, że paszport biometryczny zawiera bardzo szczegółowe dane o jego właścicielu, jest trudny do podrobienia. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko kradzieży takiego paszportu. Komisja Europejska uważa również, że znajdujące się w nim szczegółowe dane dotyczące cech organizmu konkretnej osoby mogą pomóc na przykład w ograniczeniu handlu ludźmi.
Paszport biometryczny dla dziecka – jak go wyrobić?
Aby podróżować poza Unią Europejską, paszportu potrzebuje każda osoba – również dzieci. Składanie wniosku o paszport dla dzieci wygląda następująco:
- dla dzieci do 12. roku życia dopuszczone jest składanie wniosków online, ale można to zrobić również w urzędzie,
- przy składaniu wniosku o paszport dziecko do 5. roku życia nie musi być w urzędzie – ani przy wnioskowaniu, ani przy odbiorze paszportu,
- dziecko od 12. roku 18. roku życia musi być obecne w urzędzie przy składaniu wniosku o paszport (przy odbiorze już nie),
- dla małoletnich między 12. a 18. rokiem życia nie ma możliwości składania wniosku o paszport przez internet.
Uwaga! Od dzieci poniżej 12. roku życia nie pobiera się odcisków palców.
W przypadku starania się o paszport dla dziecka, nie wystarczy tylko złożenie wniosku i dostarczenie zdjęcia. Jeśli dokumenty składa tylko jeden rodzic, wymagana jest pisemna zgoda drugiego rodzica lub opiekuna na wydanie paszportu. Co więcej, taka zgoda musi mieć notarialne poświadczenie podpisu. Zgodę można dostarczyć po złożeniu wniosku, ale bez niej nie będzie on procedowany.
Ile kosztuje paszport biometryczny?
Opłata za wyrobienie paszportu biometrycznego wynosi 140 złotych. Od tej kwoty wielu osobom przysługują ulgi.
70 złotych za paszport muszą zapłacić:
- uczniowie oraz studenci,
- renciści i emeryci,
- osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności,
- osoby zamieszkujące domy opieki społecznej lub zakłady opiekuńcze,
- kombatanci i ofiary represji wojennych,
- osoby otrzymujące zasiłek z pomocy społecznej,
- rodzice w rodzinach wielodzietnych (jeśli posiadają Kartę Dużej Rodziny).
35 złotych zapłacą:
- osoby, które nie ukończyły 26. roku życia, a przy tym uczą się lub są dziećmi z rodziny wielodzietnej,
- dzieci niepełnosprawne z wielodzietnych rodzin.
Całkowite zwolnienie z opłat obowiązuje:
- seniorów powyżej 70 lat,
- żołnierzy wyznaczonych do służby poza granicami kraju,
- osoby, które na co dzień przebywają w domu pomocy społecznej lub w zakładzie opiekuńczym (paszport jest darmowy tylko wtedy, gdy zagraniczny wyjazd jest związany z długotrwałym leczeniem/operacją),
- osoby pobierające stały zasiłek z pomocy społecznej (nie musza uiszczać opłaty tylko wtedy, gdy zagraniczny wyjazd jest związany z długotrwałym leczeniem/operację)
- osoby, które w swoim dokumencie odkryły wadę techniczną, w związku z którą niemożliwe jest odczytanie danych z mikroprocesora.
Czym różni się paszport biometryczny od tymczasowego?
Paszport tymczasowy nie zawiera danych biometrycznych i to jest największa różnica w stosunku do paszportu biometrycznego. Jest także krócej ważny, bo tylko 12 miesięcy (biometryczny 10 lat). Po co więc z niego korzystać?
Przydaje się przede wszystkim wtedy, gdy potrzebujesz paszporty natychmiast – na przykład w przypadku śmierci bliskiej osoby, która mieszkała za granicą. Wyrobienie dokumentu tymczasowego trwa zaledwie kilka dni. Komu i kiedy wydaje się paszporty tymczasowe?
- Obywatelom polskim przebywającym za granicą, na czas oczekiwania przez nich na doręczenie paszportu sporządzonego w Rzeczypospolitej Polskiej.
- Obywatelom polskim przebywającym czasowo w Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą, na powrót do miejsca stałego pobytu.
- Obywatelom polskim przebywającym w Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą, w nagłych przypadkach związanych z chorobą lub pogrzebem członka rodziny.
- Osobom przebywającym w Rzeczypospolitej Polskiej i za granicą, w udokumentowanych nagłych przypadkach związanych z prowadzoną działalnością zawodową.
- Osobom, od których pobranie odcisków palców jest fizycznie niemożliwe, a przeszkoda ta ma charakter czasowy.
Uwaga! Tymczasowego paszportu nie uzyskasz na wyjazd wakacyjny (np. na ofertę „last minute”). Śmierć czy chorobę bliskiej osoby, która jest powodem złożenia wniosku o paszport tymczasowy musisz udokumentować.
Nie masz paszportu i chcesz złożyć wniosek o jego otrzymanie? Będziesz musiał dostarczyć nie tylko zdjęcie, ale i zostawić w urzędzie odciski palców. Nowoczesne paszporty biometryczne zawierają bowiem dużo więcej informacji o ich użytkownikach niż tradycyjne dokumenty.
Taka cyfryzacja usprawnia przekraczanie granicy, a dodatkowo chroni – paszport biometryczny jest naprawdę trudny do podrobienia.
FAQ
-
Czy na terenie Unii Europejskiej potrzebny jest paszport biometryczny?
Nie. Do krajów, które znajdują się w Unii Europejskiej, a konkretnie w strefie Schengen możesz podróżować również z dowodem osobistym
-
Czy niemowlę potrzebuje paszportu biometrycznego?
Każda osoba przekraczająca granicę UE musi mieć paszport – również bardzo malutkie dzieci, w tym niemowlęta. W paszportach biometrycznych u dzieci do 12 roku życia nie ma jednak odcisków palców.
-
Co zrobić w razie kradzieży paszportu biometrycznego?
Jeśli zgubisz paszport, zgłoś się do dowolnego punktu paszportowego w Polsce. Jeżeli do takiego zdarzenia dojdzie za granicą – udaj się do konsulatu. Jeżeli straciłeś paszport w wyniku kradzieży, zgłoś to dodatkowo na policję
- Paszport biometryczny to nowoczesny dokument potwierdzający tożsamość, który uprawnia do przekraczania granic między państwami. Znajdują się w nim dane osobowe oraz informacje dotyczące cech ciała właściciela paszportu, np. linii papilarnych czy koloru oczu.
- Charakterystycznymi elementami paszportów biometrycznych są: chip oraz mikroprocesor, które zawierają dane o właścicielu dokumentu.
- Wyrobienie paszportu biometrycznego wymaga złożenia wniosku w Urzędzie Wojewódzkim wraz ze zdjęciem i potwierdzeniem uiszczenia opłaty.
- Na paszport czeka się około miesiąca, a koszt jego wyrobienie to 140 złotych. Od tej kwoty obowiązują ulgi – np. dla młodzieży, seniorów czy kombatantów.
