Astana – 10 popularnych atrakcji stolicy Kazachstanu

Astana – nowoczesna i błyskotliwa stolica Kazachstanu – zaskakuje na każdym kroku połączeniem futurystycznej architektury z bogactwem narodowej tożsamości. To miasto, w którym szklane wieżowce wyrastają z bezkresnego stepu, a tradycja spotyka się z wizją przyszłości. Jeśli myślisz, że Astana to tylko administracyjne centrum, ten artykuł szybko zmieni Twoje zdanie. Odkryj z nami 10 niezwykłych miejsc, które sprawią, że zapragniesz odwiedzić to najbardziej intrygujące miasto Azji Środkowej.

Kilka słów wstępu o Astanie – stolicy Kazachstanu

Astana, stolica Kazachstanu, to jedno z najmłodszych, a zarazem najbardziej dynamicznie rozwijających się miast regionu. Jej historia jako centrum politycznego sięga 1997 roku, kiedy to podjęto decyzję o przeniesieniu stolicy z Ałmaty do bardziej centralnie położonego Akmołu – przemianowanego później na Astana. Wybór ten był strategiczny: geograficzne centrum kraju, duży potencjał rozwoju i wizja stworzenia nowoczesnego ośrodka administracyjno-gospodarczego. W krótkim czasie na pustym stepie zaczęło wyrastać miasto przyszłości, którego zabudowa – zaprojektowana przez światowej sławy architektów – miała symbolizować niezależność i ambicje nowego Kazachstanu.

Choć historia Astany jako stolicy jest stosunkowo krótka, miasto zdążyło już przejść kilka transformacji – nie tylko urbanistycznych, ale i tożsamościowych. Zmieniano jego nazwę: z Akmoły na Astana, następnie na Nursułtan (ku czci pierwszego prezydenta), by w 2022 roku powrócić do nazwy Astana. Dziś to miejsce tętniące życiem, pełne kontrastów, w którym monumentalne gmachy rządowe sąsiadują z nowoczesnymi centrami kultury, a szerokie aleje prowadzą do awangardowych budowli o unikalnych kształtach. Astana to nie tylko polityczne serce kraju, ale też wizytówka jego nowoczesności – i doskonały punkt wyjścia do odkrywania Kazachstanu z zupełnie innej perspektywy.

1. Wieża Bajterek

Wieża Bajterek to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli Astany – nowoczesnej i futurystycznej stolicy Kazachstanu. Wznosząca się na 97 metrów wysokości konstrukcja nie tylko zachwyca swoją nietypową architekturą, ale również skrywa w sobie głęboko zakorzenioną symbolikę kulturową i historyczną. Powstała jako wyraz odrodzenia nowej stolicy, a zarazem jako architektoniczne ucieleśnienie jednej z kazachskich legend.

Według ludowego podania, mityczny ptak Samruk złożył swoje złote jajo – symbol życia i szczęścia – na drzewie życia, zwanym Bajterek. Wieża symbolizuje właśnie to drzewo, a umieszczona na jej szczycie złocista kula – jajo Samruka – przyciąga wzrok i rozpala wyobraźnię zarówno mieszkańców, jak i turystów. Wewnątrz znajduje się nowoczesna winda, która prowadzi odwiedzających na taras widokowy. Z tego miejsca rozciąga się zapierająca dech w piersiach panorama Astany – futurystyczne wieżowce, szerokie aleje i liczne parki układają się w krajobraz miasta z wizją przyszłości.

W środku złotej kuli można także zobaczyć odcisk dłoni pierwszego prezydenta Kazachstanu, Nursułtana Nazarbajewa, umieszczony na specjalnej podstawie. Wielu odwiedzających wierzy, że położenie na nim ręki i wypowiedzenie życzenia może przynieść szczęście. To miejsce to nie tylko punkt widokowy, ale swoista kapsuła tożsamości narodowej – łącząca tradycję z nowoczesnością.

Wieża Bajterek, oświetlona nocą światłami w zmieniających się kolorach, nabiera wręcz magicznego charakteru i stanowi obowiązkowy przystanek dla każdego, kto pragnie poczuć ducha współczesnego Kazachstanu.

2. Chan Szatyr

Chan Szatyr, czyli „Namiot Chana”, to prawdziwa architektoniczna sensacja serca Astany – monumentalny, przezroczysty „namiot” sięgający 150 metrów wysokości, którego imponująca forma zaczarowuje każdego zachodzącego w jego okolice. Zaprojektowany przez słynnego brytyjskiego architekta Normana Fostera, Chan Szatyr powstał na planie elipsy o rozmiarach 200 × 195 metrów, co daje powierzchnię porównywalną do ponad dziesięciu stadionów piłkarskich

Już sam zarys konstrukcji, wygiętej niczym odchylający się namiot nad stepem, przypomina o pierwotnych, nomadycznych korzeniach Kazachów. Ta nowoczesna reinterpretacja jurty symbolicznie łączy ludową tradycję z wizją przyszłości, ukazując potęgę narodowej tożsamości w nowym, miejskim kontekście.

Wnętrze Chan Szatyr to prawdziwa oaza wewnątrz miasta. Przezroczysta, trójwarstwowa kopuła wykonana z ETFE przepuszcza światło słoneczne, a dzięki zaawansowanemu systemowi grzewczo‑klimatyzacyjnemu przez cały rok panować tu może przyjemna, letnia temperatura od 15 do 30 °C, nawet gdy na zewnątrz hula syberyjskie zimy lub spieka stepy w +35 °C.

3. Pałac Pokoju i Pojednania

Pałac Pokoju i Pojednania w Astanie to zaskakujący symbol tolerancji i nowoczesnej wizji wspólnoty. Wzniesiony w formie regularnej piramidy o wysokości 62 metrów, utrzymanej w idealnych proporcjach geometrycznych – bok podstawy równa jest wysokości. Jego monumentalna bryła, wykonana z kamienia i kolorowego szkła, zdobi górującą nad prezydenckim parkiem panoramę miasta, a w nocy– niczym latarnia – rozświetla się, podkreślając symbol uniwersalnego pokoju .

Za projektem stoi światowej klasy architekt Norman Foster, który w zaledwie dwa lata sprostał wyzwaniu: ekstremalne temperatury od –40 °C do +40 °C wymusiły zastosowanie innowacyjnej stalowo-betonowej konstrukcji z prefabrykowanych elementów . Wzorowano się na złotych proporcjach, a na szczycie – sztucznie oświetlonej piramidzie – umieszczono witrażowy szczyt autorstwa Briana Clarke’a, który przedstawia 130 gołębi, symbolizujących różnorodność narodową Kazachstanu.

4. Pałac Prezydencki Ak Orda

Pałac Prezydencki Ak Orda to architektoniczny symbol nowoczesnego Kazachstanu, pyszniący się niczym biały klejnot na lewym brzegu rzeki Iszym. Olśniewający wielką kopułą w odcieniach nieba, dopełnioną złotą iglicą – na wierzchołku lśni słońce z 32 promieniami, pod którym szybują orły – barwne odwołanie do narodowych symboli i element flagi kraju . Wzniesiony w latach 2001–2004, ten siedmiopiętrowy, solidny gmach zaprojektowano w stylu neoklasycznym, harmonijnie łącząc tradycyjne motywy wschodnie z monumentalnością europejskiej architektury.

Z zewnątrz sprawia wrażenie prostoty – biel marmuru zewnętrznych fasad kontrastuje z bogactwem wnętrz. W środku pałacu można dostrzec 21 różnych rodzajów marmuru, którymi zdobione są podłogi, a złote detale i kryształowe żyrandole potęgują efekt luksusu . Na parterze mieszczą się imponujące przestrzenie takie jak Wielka Sala Centralna i Zimowy Ogród, z kolei wyżej – sale spotkań, konferencyjne i elegancki gabinet prezydenta. Szczególnie ciekawa jest sala zwana „orientalną”, stylizowana na tradycyjną jurę – co podkreśla szacunek dla nomadycznego dziedzictwa Kazachów .

To miejsce pracy prezydenta, a jednocześnie przestrzeń symboliczna – biel oznacza w kulturze tureckiej czystość, szczerość i szlachetność, co wyraziście koresponduje z nazwą „Ak Orda” („Biała Siedziba/Arsenał”). Dzięki staraniom pierwszego prezydenta, budynek jest częściowo dostępny dla zwiedzających – można zobaczyć reprezentacyjne salony, zrozumieć, gdzie toczą się narodowe dialogi, i poczuć wagę decyzji zapadających w tych przestrzeniach.

5. Meczet Hazrat Sultan (Nur-Astana)

Z dumą górujący nad szerokimi bulwarami Astany, Meczet Hazrat Sultan to niezwykłe połączenie duchowej majestatyczności i architektonicznej finezji. Wzniesiony w latach 2009–2012, zaprojektowany z myślą o majestacie tradycyjnego islamu, potrafi pomieścić od 5 000 (na co dzień) do nawet 10 000 modlących się wiernych w czasie świąt – co czyni go największym meczetem w Azji Środkowej. Jego centralna kopuła, o imponującej wysokości 51 metrów i średnicy 28 m, otoczona jest ośmioma mniejszymi kopułami i wsparta czterema smukłymi minaretami, sięgającymi 77 metrów – widocznymi z niemal każdego punktu nowoczesnej stolicy Kazachstanu.

Już z zewnątrz przyciąga uwagę swoim lśniącym białym kolorem, który kontrastuje z błękitnym niebem, nadając budowli niemal eterycznego wyglądu, jakby wyrosłej z stepowej przestrzeni niczym z baśniowej opowieści . Wnętrze zachwyca subtelnym zestawieniem bieli, błękitu i złotych detali – ornamenty inspirowane tradycją kazachską wtapiają się w arabską kaligrafię, tworząc harmonijną i spokojną atmosferę modlitwy i kontemplacji. Główna sala modlitewna, z ogromną chandrą i masywnymi kolumnami, oferuje przestrzeń pełną uroku, dostępnej nawet dla zwiedzających spoza wspólnoty muzułmańskiej, choć z zachowaniem ceremoniału, jak np. zostawienie obuwia i zasłonięcie głowy przez kobiety.

6. Narodowe Muzeum Kazachstanu

Narodowe Muzeum Kazachstanu w Astanie to prawdziwy majstersztyk nowoczesnej architektury i kulminacja artystycznej wizji post-sowieckiego państwa, które postawiło sobie za cel ukazanie swojej tożsamości. Otwarta w 2014 roku na rozległym Independence Square, w bezpośrednim sąsiedztwie Pałacu Pokoju, meczetu Hazrat Sultan i Pałacu Niepodległości, muzealna struktura pięknie wpisuje się w oś symbolicznych budowli stolicy – budując pomost między historią a przyszłością.

Architektonicznie muzeum imponuje rozmachem – jego gmach składa się z siedmiu bloków o wariującej wysokości, sięgających nawet dziewięciu kondygnacji. Cała powierzchnia to aż 74 000 m², z czego wystawy zajmują ponad 14 000 m². Fasada z połączenia niebieskiego szkła i białego marmuru wyróżnia się zarówno elegancją, jak i symbolicznym bogactwem, które budowla niesie – to nie tylko muzeum, lecz również pomnik kulturowej dumy Kazachstanu.

Wnętrze jest równie fascynujące jak struktura zewnętrzna. Jedenasto‑salowy układ wystaw to podróż przez całą historię kraju – od epoki kamienia, przez złote dziedzictwo Scytów, aż po narodziny współczesnego państwa. W sali „Złota” uwagę kradnie „Złoty Człowiek” – scytyjski wojownik odnaleziony w Issyk Mound, który stał się ikoną archeologicznego dziedzictwa . Z kolei część etnograficzna pozwala poznać tradycje i codzienność Kazachów – z pięknymi yurtami, biżuterią oraz strojami ludowymi

7. Śpiewająca fontanna

W sercu futurystycznej stolicy, wzdłuż reprezentacyjnego Bulwaru Nurzhol, rozciąga się magia wieczornej symfonii Śpiewającej Fontanny – spektaklu, w którym woda, światło i muzyka splatają się w niepowtarzalne widowisko. Już w dzień dostrzec ją można jako rozległy basen otoczony surowym granitem, jednak dopiero gdy zapada zmrok, fontanna odkrywa swoją prawdziwą duszę.

W takt klasycznych melodii woda zaczyna tańczyć – strumienie podnoszą się i opadają, zmieniając formy i wysokości, niczym baletnice w świetle reflektorów. Kolorowe iluminacje oświetlają każdy ruch, malując pętle, łuki i fiurowe spirale, które w świetle latarni Arkordy i Baitereka sprawiają, że całe otoczenie nabiera niemal teatralnej dramaturgii

8. Nur Alem

Nur Alem to jedna z najbardziej charakterystycznych atrakcji Astany – monumentalna, szklana sfera, która od Expo 2017 stała się symbolem nowoczesnego i zielonego Kazachstanu. Wysoki na około 100 m i o średnicy 80 m gigant wznosi się dumnie na ośmiu kondygnacjach, każda poświęcona innemu źródłu energii: od wód i biomasy, przez energię wiatru, słońca, kinetyczną, aż po tajemnice kosmosu i wizje przyszłości Astany.

Już sama bryła budynku – nieskazitelna kula wykonana ze szkła z setkami zakrzywionych tafli – zachwyca. To największa kula na świecie w całości wykonana z dwuwarstwowych paneli ze szkła obiektowego, a jej projekt wymagał precyzyjnej technologii przezroczystych powłok słonecznych i specjalistycznego montażu.

9. Plac Niepodległości / Kazakh Eli

Plac Niepodległości, szerzej znany jako Kazakh Eli, to serce współczesnej Astany — tętniące świadectwo dumy narodowej i aspiracji młodego państwa. Ogromna, elegancka przestrzeń o powierzchni ponad 5 hektarów wyznacza symboliczną oś, wokół której skupiają się najważniejsze monumentalne budowle, takie jak Pałac Pokoju i Pojednania, meczet Hazrat Sultan czy Pałac Niepodległości.

Centralnym punktem placu jest majestatyczny obelisk „Kazakh Eli” – biała marmurowa kolumna o wysokości 91 metrów, symbolizująca rok odzyskania niepodległości przez Kazachstan. Na jej szczycie wznosi się rzeźba mitycznego ptaka Samruk, który jest symbolem rozwoju, siły i narodowej tożsamości. U jej podstawy cztery bas‑reliefy opowiadają najważniejsze etapy w historii odrodzonego państwa – od akceptacji Konstytucji i roli pierwszego prezydenta, przez odwagę obrońców, po erę twórczości i nadzieję pokoleń młodych obywateli.

10. Opera Astana

Astana Opera, dumnie nazywana największą sceną Europy Środkowej, ukazuje duszę artystyczną Kazachstanu w monumentalnej, lecz wyważonej formie. Wzniesiona na źródłach neoklasycyzmu, z rozmachem sięgającym starożytnej Grecji, jej fasada lśni marmurem, miedzią i mosiądzem, harmonijnie wkomponowując motywy narodowe — od fryzy z kunsztownymi ornamentami po rzeźby muzyków i sceny z życia nomadów.

We wnętrzu czeka na nas prawdziwe arcydzieło teatralnego kunsztu. Główna sala mogąca pomieścić 1 250 widzów zachwyca doskonałą akustyką, którą zrealizowano przy współpracy specjalistów z Włoch i Niemiec — nie bez powodu miejsce to określane jest „świątynią sztuki”. W centrum sali zawieszony jest ogromny żyrandol — ponad 1,6-tonowy krzemień świetlny, który rozświetla dwupoziomowy foyer z ręcznie malowanymi sufitami odsłaniającymi panoramę jeziora Borowoje i kanionu Czaryn.

Co warto zjeść odwiedzając Astanie? Jedzenie w Kazachstanie

Odwiedzając Astanę, warto skosztować kuchni kazachskiej, która jest unikalnym połączeniem smaków koczowniczej kultury, wpływów tureckich, rosyjskich i uzbeckich.

• Beshbarmak – narodowe danie Kazachów, którego nazwa oznacza „pięć palców”, bo tradycyjnie jadano je rękami. Składa się z gotowanego mięsa (zwykle koniny lub baraniny), podawanego na cienkich płatach ciasta makaronowego z cebulą i bulionem. W Astanie znajdziesz je zarówno w tradycyjnych restauracjach, jak i w nowoczesnych odsłonach.
• Kazy – suszona, surowa lub gotowana kiełbasa z koniny, która ma intensywny, ale niezwykle szlachetny smak. Często podawana jako przystawka – na zimno, z cebulą i świeżym pieczywem.
• Manty – duże pierogi gotowane na parze, najczęściej nadziewane baraniną, cebulą i przyprawami. Spotkasz też wersje z dynią, ziemniakiem czy nawet z serem – popularne zarówno w lokalnych jadłodajniach, jak i ulicznych stoiskach.
• Lagman – danie o chińsko-uzbeckim rodowodzie, bardzo popularne w całym Kazachstanie. To ręcznie robiony makaron z mięsem i warzywami w bulionie lub w wersji smażonej (gurma lagman). Idealne dla fanów ostro-przyprawionej kuchni.
• Baursaki – małe, puszyste kawałki smażonego ciasta drożdżowego, przypominające mini pączki. Podawane na ciepło do herbaty lub jako dodatek do zup i mięs.
• Shubat i kumys – napoje fermentowane z mleka wielbłądziego (shubat) i końskiego (kumys). Kwaśne, lekko musujące, uważane za bardzo zdrowe – ale dla Europejczyków mogą być smakowym wyzwaniem!

Autor

Redakcja