EKUZ w Wielkiej Brytanii – czy działa?

Brexit znacząco zmienił relacje między Unią Europejską a Wielką Brytanią – wpłynął na wiele aspektów życia obywateli. Jednym z kluczowych obszarów, który interesuje osoby wybierające się do Zjednoczonego Królestwa, jest dostęp do opieki zdrowotnej.

Naturalnie pojawia się więc pytanie: czy Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego wciąż jest honorowana na Wyspach? Wyjaśniamy aktualne zasady korzystania z EKUZ w UK oraz przedstawiamy dodatkowe rozwiązania, na które warto się zdecydować.

EKUZ – co to takiego?

EKUZ, czyli Europejska Karta ubezpieczenia Zdrowotnego, pozwala korzystać z niezbędnych świadczeń medycznych podczas tymczasowego pobytu w krajach UE i EFTA. Jej wyrobienie jest bezpłatne. Kartę wydają oddziały wojewódzkie NFZ – przysługuje ona osobom, które mają prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych w Polsce. Karta zapewnia pomoc na takich samych zasadach, jakie dotyczą obywateli danego kraju.

W praktyce karta EKUZ to niewielka, plastikowa karta, którą bez trudu zmieścisz w portfelu wraz z innymi dokumentami. Przypomina odrobinę dowód osobisty, ale nie zawiera fotografii.

Aktualne karty EKUZ są ważne od 3 miesięcy do nawet 20 lat – do czasu upływu terminu ich ważności lub utraty uprawniania. Co ważne – EKUZ nie zastępuje ubezpieczenia turystycznego. Jej zakres działania jest znacznie węższy.

EKUZ w Wielkiej Brytanii a Brexit

Wielka Brytania wyszła z Unii Europejskiej w 2020 r. Umowa wyjścia spowodowała, że państwo to przestały obowiązywać przepisy europejskie o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, dotyczące także świadczeń zdrowotnych. Co jednak ważne, w zakresie korzystania z opieki zdrowotnej na bazie karty EKUZ, podczas tymczasowego pobytu w Zjednoczonym Królestwie, nie zaszły zasadnicze zmiany.

Również po Brexicie z karty EKUZ w Wielkiej Brytanii można korzystać na dotychczasowych zasadach. Karta w przypadku osób ubezpieczonych w polskim NFZ karta pozwala skorzystać z takich samych świadczeń, jakie przysługują obywatelom brytyjskim i na takich samych zasadach.

EKUZ w Wielkiej Brytanii – co zapewnia?

Posiadając kartę EKUZ, otrzymasz w Wielkiej Brytanii niezbędną pomoc medyczną. Możesz uzyskać ją w ramach publicznej służby zdrowia w nagłych i nieplanowanych przypadkach – gdy padniesz ofiarą wypadku, zachorujesz, czy np. dojdzie do zaostrzenia objawów choroby przewlekłej.

Co ważne, to lekarz, który udziela pomocy turyście, decyduje, które świadczenie jest niezbędne z medycznego punktu widzenia. Bierze pod uwagę stan zdrowia pacjenta i planowany okres pobytu w kraju. Jeśli lekarz uzna, że Twoje zdrowie jest zagrożone i potrzebujesz pomocy medycznej, świadczenia zostaną udzielone. Bezpłatne leczenie może obejmować m.in. wizyty u lekarza ogólnego, u lekarza specjalisty, leczenie szpitalne, badania, koszty lekarstw, transport medyczny itp.

Karta zapewnia dostęp do świadczeń zdrowotnych na takich samych zasadach, jakie dotyczą obywateli danego kraju – w tym przypadku Wielkiej Brytanii. Jeśli krajowe zasady leczenia określają, ze obywatel Zjednoczonego Królestwa do pewnego rodzaju świadczeń musi dopłacić, to samo będzie musiał zrobić obywatel Polski.

Ta zasada ma zastosowanie również przy świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych przez NFZ – nawet jeśli w Polsce daną pomoc otrzymałbyś za darmo, może się okazać, ze w Wielkiej Brytanii będzie trzeba do niej dopłacić.

Czego nie refunduje EKUZ w Wielkiej Brytanii?

Niektóre świadczenia nie zostaną sfinansowane na podstawie karty. EKUZ uprawnia wyłącznie do leczenia niezbędnego i nieplanowanego. EKUZ w Wielkiej Brytanii nie refunduje m.in.:

• Leczenia w placówkach prywatnych. Prawa wynikające z karty EKUZ umożliwiają wyłącznie leczenie w szpitalach i przychodniach publicznych, gdzie terminy oczekiwania są zwykle znacząco dłuższe.
• Akcji ratunkowych i poszukiwawczych.
• Transportu medycznego z powrotem do Polski.
• Leczenia planowego – karta zadziała tylko w niezbędnych i nieplanowanych sytuacjach.
• Transportu zwłok.

Dodatkowo warto wiedzieć, że w Wielkiej Brytanii obowiązują ryczałtowe opłaty do leków wydawanych na receptę oraz do leczenia stomatologicznego. Z opłat zwolnione są m.in. kobiety w ciąży, dzieci oraz osoby powyżej 60 r.ż.

Jak wyrobić EKUZ?

Przypomnijmy, że kartę mogą wyrobić wszystkie osoby ubezpieczone w polskim NFZ (np. pracownicy, emeryci). Jej posiadaczami mogą także stać się osoby nieubezpieczone, które mają prawo do leczenia na podstawie szczególnych uprawnień (np. dzieci do 18 r.ż., które nie mogą być zgłoszone do ubezpieczenia przez rodzica lub dziadka). W sytuacjach niejednoznacznych warto dopytać o szczegóły bezpośrednio świadczeniodawcy.

Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego można wyrobić, składając wniosek w wojewódzkim oddziale NFZ. Możesz złożyć wniosek osobiście, online, lub wysyłając go pocztą tradycyjną. Wniosek pobierzesz ze strony WWW Narodowego Funduszu Zdrowia. Wypełnienie wniosku o kartę EKUZ nie jest trudne. Należy w nim podać m.in. imię i nazwisko, numer PESEL, adres zamieszkania, nazwę instytucji ubezpieczającej i kilka innych podstawowych informacji.

Co ważne, choć każdy wniosek jest rozpatrywany indywidualnie, składając go osobiście, możliwe, że kartę EKUZ otrzymasz od ręki. Aplikując online, (za pośrednictwem ePuap, Internetowego Konta Pacjenta, aplikacji IKP lub mailowo) na kartę trzeba będzie poczekać dłużej. W sezonie letnim, gdy Polacy podróżują szczególnie intensywnie, okres oczekiwania może wynosić do 10 dni.

Aby więc oszczędzić sobie zbędnego, wydłużonego oczekiwania do czasu wydania nowego dokumentu, warto wybrać się do oddziału NFZ odpowiednio wcześniej.

Jak skorzystać z EKUZ w Anglii?

Aby skorzystać z opieki zdrowotnej na terytorium Zjednoczonego Królestwa – podobnie jak przed Brexitem – należy okazać dokument potwierdzający tożsamość oraz kartę EKUZ bezpośrednio brytyjskiemu świadczeniodawcy, np. w szpitalach publicznych lub przychodni. Co do zasady należy więc mieć ze sobą ważną kartę EKUZ, jako dokument potwierdzający prawo do skorzystania z leczenia niezbędnego w danej sytuacji.

Jeśli jednak okaże się, że nie wziąłeś jej ze sobą lub nie możesz odnaleźć dokumentu – nic straconego. Możesz elektronicznie zawnioskować do NFZ o certyfikat tymczasowo zastępujący EKUZ, który następnie wykorzystasz w celu potwierdzenia prawa do bezpłatnego leczenia w Wielkiej Brytanii. Oddział NFZ wyda go w czasie do pięciu dni lub od ręki, jeśli zawnioskujesz o certyfikat osobiście.

Dlaczego EKUZ nie wystarczy? Jak wybrać ubezpieczenie turystyczne do Wielkiej Brytanii?

Jeśli nie masz karty EKUZ, warto ją wyrobić. Pamiętaj jednak, że nie zastępuje ona ubezpieczenia podróżnego. Powinna stanowić dodatkową, a nie jedyną ochronę.

Dlaczego? Zakres pomocy, jaki zapewnia EKUZ, jest bardzo ograniczony. Karta działa tylko w publicznych ośrodkach i zapewnia wyłącznie niezbędną pomoc (o „niezbędności” w praktyce decyduje lekarz). Nie refunduje leczenia w placówkach prywatnych, ani żadnego – nawet wcześniej określonego –rodzaju leczenia planowanego. Nie pokrywa kosztów leczenia stomatologicznego oraz transportu medycznego z powrotem do Polski. To poważne ograniczenia.

Wszystkich tych niedogodności możesz uniknąć w prosty sposób – dzięki wykupieniu ubezpieczenia turystycznego. Takie rozwiązanie rekomenduje również polskie MSZ. Dobre ubezpieczenie turystyczne zrefunduje leczenie prywatne, w tym leczenie stomatologiczne oraz zapewni dostęp do pełnego zakresu świadczeń zdrowotnych – bez konieczności ponoszenia kosztów przez pacjenta.

Ubezpieczenie na podróż do Wielkiej Brytanii powinno zawierać:

• Koszty leczenia. Dzięki temu elementowi ubezpieczyciel pokryje koszty wizyt lekarskich, leków, czy hospitalizacji – także w ośrodkach prywatnych. Towarzystwo ubezpieczeniowe zrefunduje także koszty transportu medycznego do kraju.
• Koszty ratownictwa. Za sprawą kosztów ratownictwa podróżnik nie musi samodzielnie finansować wydatków związanych z akcjami ratowniczymi i poszukiwawczymi.
• Ubezpieczenie następstw nieszczęśliwych wypadków. Zapewnia wypłatę odszkodowania, jeśli w trakcie podróży dojdzie do uszczerbku na zdrowiu turysty.
• OC w życiu prywatnym. To bardzo przydatny element polisy turystycznej, który sprawdzi się, gdy turysta nieumyślnie wyrządzi szkodę osobie trzeciej. Wówczas straty finansowe pokryje ubezpieczyciel.
• Ubezpieczenie bagażu. Zapewnia wypłatę określonej kwoty, jeśli dojdzie do kradzieży lub zniszczenia bagażu.
• Pakiet Assistance. Zapewnia szybką pomoc w sytuacjach kryzysowych (np. pomoc prawnika, tłumacza).

Jak wybrać polisę? Najlepiej – dopasować ją do swoich potrzeb. Powyższe elementy to przydatne minimum, ale do ubezpieczenia można dobrać także szereg praktycznych dodatków. Osoby aktywne fizycznie powinny zdecydować się na klauzulę sportów ekstremalnych lub wysokiego ryzyka, OC sportowe i ubezpieczenie sprzętu sportowego. Imprezowicze mogą dodatkowo dokupić klauzulę alkoholową, która zapewni ochronę również w przypadkach mających miejsce po spożyciu alkoholu.

Dobre ubezpieczenie turystyczne w naszym kalkulatorze można znaleźć już od ok. 5 zł/dzień ochrony, a bardzo dobre – już za ok. 9 zł/ dzień ochrony. Nie warto więc ryzykować.

Polisa turystyczna to jedyny pewny sposób, aby zadbać o swoje bezpieczeństwo poza granicami Polski, nie martwiąc się o finanse. Zdecydowanie warto ją wykupić, nawet jeśli masz już swoją kartę EKUZ!

Autor

Emilia Kołsut